Osmanlı her şeyin farkındaydı amma…..

Düvel-i Muazzama’nın Bağdat–Musul bölgesindeki petrole ilgisinin artmaya başlamasıyla, bölgedeki zengin petrol yataklarını içine alan önemli arazi parçalarının Osmanlı tarihinde ilk kez bir padişahın -Sultan II. Abdülhamid’in- şahsi mülkü haline getirilmesinin aynı döneme denk gelmesi şüphesiz bir rastlantı değildir. Zira çalışmada ilk defa gün ışığına çıkarılarak okurların istifadesine sunulan döneme ait orijinal fotoğraflardan ve petrol yatakları hakkında verilen detaylı bilgilerden de anlaşılacağı üzere bölge topraklarında kendiliğinden nehir gibi petrol akmaktadır. Böyle bir tablonun dönemin sömürgeci devletlerinin iştahını kabartmaması ise mümkün değildir.

Her detayında tamamen Osmanlı arşiv belgelerinin kullanıldığı bu eser kendi sahasında bir ilk olma özelliğini de taşımaktadır. Eserde konu edilen bölgedeki gelişmeler aslında günümüzdeki olayların da başlangıcını oluşturmaktadır. Çalışmada sömürgeci devletlerin başta petrol olmak üzere verimli araziler ve doğal kaynaklara sahip olmak, stratejik olarak önemli köşe başlarını tutmak ve bazı merkezleri etkisiz hale getirmek için ilgilendikleri en önemli bölgeler içinde yer alan Bağdat ve Musul bölgesindeki, asıl mücadelenin başladığı II. Abdülhamid dönemine gizemli bir yolculuk yapılmıştır.

Bu mücadelenin kaynağı ve tarihi boyutu tam olarak bilindiğinde, Batılıların bugün Ortadoğu diye adlandırdığı bu bölgede niçin huzur ve adaletin hâlâ sağlanamadığı ve hangi çıkarlar uğruna nelerin feda edildiği daha iyi anlaşılacaktır.

Osmanlı son dönemlerinde, Batılı güçlerin kendi topraklarında kurduğu planlara maruz kaldı. Bağdat-Musul bölgesindeki petrol potansiyelinin fark edilmesi sömürgeci devletlerin dikkatlerini buraya çekti. Bu durumun farkında olan Abdülhamid, buna teslim olacak değildi. Prof. Dr. Arzu Terzi, sömürgeci devletlerin faaliyetlerine karşı Abdülhamid’in planlarını tarihin tozlu raflarından günümüze taşıyor.

"Sultan II. Abdülhamid döneminde Bağdat ve Musul bölgesinde padişah mülkü hâline getirilmiş araziler hakkında yapılmış herhangi bir çalışmanın bulunmayışı ve bu dönem için bölge petrol yatakları hakkındaki bilgisi ise çoğu eserde yarım sayfayı geçmeyecek şekilde ve sadece Batılı kaynakların ağızından tek yanlı anlatımı, bu sahada ciddi bir araştırma yapılmasının neden gerekli olduğunun kanıtıydı."

Prof. Dr. Arzu Terzi, alanında bir ilk olan bu eserinde sömürgeci devletlerin planlarına karşı Sultan II. Abdülhamid’in stratejisini ele alıyor. Prof. Dr. Arzu Terzi, kimse farkında değilken Sultan Abdülhamid’in bu bölgedeki tehlikeyi nasıl fark ettiğini, bunlara nasıl önlem aldığını açık bir şekilde gösteriyor. Terzi çalışmasını, akademik bir eser dilinden ziyade herkesin okuyabileceği ve büyük bir zevk alacağı bir üslupla yazmıştır.